Kredilere sert kısıtlama
Birol BOZKURT
Bankaların kredi vermiyor haberlerinin geldiği haftada kredilerdeki yavaşlama rakamlara yansıdı. Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu (BDDK) tarafından haftalık olarak yayınlanan bültene göre, 18 Mayıs prestijiyle sektörün kredi hacmi 3 milyar 793 milyon lira azaldı.
Söz konusu dönemde toplam kredi hacmi 9 trilyon 67 milyar 851 milyon liradan 9 trilyon 64 milyar 58 milyon liraya geriledi. Bankacılık şubesindeki toplam mevduat (interbank dahil) geçen hafta 40 milyar 446 milyon lira azaldı. Söz konusu haftada yüzde 0,4 azalan bankacılık bölümünün toplam mevduatı 10 trilyon 365 milyar 391 milyon lira oldu.
TL ticari kredilerde 9 milyar liralık düşüş
Söz konusu dönemde TL ticari krediler 4 trilyon 485 milyar liradan 4 trilyon 476 milyar liraya geriledi.
18 Mayıs haftasında dövizle birlikte toplam ticari krediler 7 trilyon 44 milyon liradan 7 trilyon 36 milyar liraya geriledi. Haftalık taksitli ticari kredilerin fiyatı 5 milyar 566 milyon lira azalarak 1 trilyon 102 milyar 771 milyon lira oldu lira. İşyeri kredileri 16 milyar 683 milyon liradan 16 milyar 561 milyon liraya, taşıt kredileri 123 milyar 845 milyon liradan 122 milyar 238 milyon liraya geriledi.
Ticari kredilerdeki en çarpıcı düşüşlerden biri ihtiyaç sahiplerinde yaşandı. Geçen hafta ihtiyaç sahiplerine verilen krediler 667 milyon 727 milyon liradan 663 milyar 651 milyon liraya geriledi. Bankaların bireysel kredi kartı alacakları 275 milyon lira artarak 670 milyar 284 milyon liraya ulaştı. Bireysel kredi kartı alacaklarının 360 milyar 353 milyon TL’si taksitli, 309 milyar 931 milyon TL’si ise taksitsiz olarak ödendi.
İhtiyaç kredileri 1,4 trilyon liraya ulaştı
Verilere göre, 18 Mayıs prestijiyle ihtiyaç kredisi fiyatı 4 milyar 455 milyon lira artarak 1 trilyon 357 milyar 735 milyon liraya yükseldi. İhtiyaç kredisi fiyatı 1 trilyon 353,3 milyar liradan 1 trilyon 357,7 milyar liraya yükseldi. Söz konusu kredilerin 427 milyar 116 milyon lirasını konut kredisi, 78 milyar 496 milyon lirasını taşıt kredisi ve 852 milyar 123 milyon lirasını ihtiyaç kredisi oluşturdu. İhtiyaç kredileri ise 852 milyar 75 milyon dolardan 852 milyar 122 milyon dolara sınırlı artış gösterdi. Bireysel kredi kartları 670 milyar TL’den 670,3 milyar TL’ye yükseldi. TGA 169,1 milyar TL’den 168,5 milyar TL’ye geriledi.
KKM’de rekor serisi devam ediyor
KKM hesaplarındaki kesintisiz artış 6 Ocak’tan bu yana devam ediyor. Döviz korumalı mevduat hesapları 18 Mayıs itibarıyla 2 trilyon 398,2 milyar TL’ye yükseldi. Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu’nun (BDDK) haftalık bülteninde yer alan bilgilere göre, TL mevduat ve katılma hesapları 2 trilyon 346,7 milyar TL’den 2 trilyon 346,7 milyar TL’ye yükseldi. TL’den 2 trilyon 398,2 milyar TL’ye.
Böylece KKM hesapları bir haftada 51,4 milyar TL arttı. Dolar bazında ise kur korumalı mevduatın 121 milyar doları aştığı görüldü. Ocak ayından bu yana kur korumalı mevduatlarda kesintisiz bir yukarı yönlü ivme gözlenirken, 14 Mayıs’ta yapılacak ilk tür seçimler öncesi rekor bir giriş kaydedildi.
Döviz mevduatı 2,64 milyar dolar azaldı
Merkez Bankası’nın açıkladığı verilere göre, geçtiğimiz hafta 185 milyar 642,4 milyon dolar olan yurt içi yerleşiklerin döviz mevduatı, 18 Mayıs’ta sona eren haftada 183 milyar 5,10 milyon dolara ulaştı. Önceki haftaya göre 2 milyar 358,60 milyon dolar 109 milyar 658,30 milyon dolar olurken, tüzel kişilerin döviz mevduatı 278,70 milyon dolar azalarak 73 milyar 346,80 milyon dolar oldu.
Yabancı 4 haftada 385 milyon dolarlık hisse sattı
Merkez Bankası verilerine göre yabancılar 18 Mayıs haftasında 27,6 milyon dolarlık hisse sattı. Böylece yabancı yatırımcıların net hisse satışları serisi dördüncü haftada da devam etti. Böylece yabancı yatırımcıların yılbaşından bu yana net hisse satış ölçüsü son 4 haftada gerçekleşen hisse satışları pahasına 385 milyon dolara ulaştı.
Net rezervler 21 yıl sonra ilk kez ekside
Merkez Bankası’nın net uluslararası rezervleri azalmaya devam ediyor. Geçen hafta 2 milyar 326 milyon dolar olan Merkez Bankası net rezervi, birinci tip Cumhurbaşkanlığı seçimlerinin ardından devam eden döviz talebine paralel olarak 2,48 milyar dolar azalarak -151,3 milyon dolara geriledi. 19 Mayıs Net rezervler en son 1 Şubat 2002’de -1,98 milyar dolar ile eksideydi.
Merkez Bankası’nın net rezervleri, birinci tür seçimlerden önceki haftada 4,45 milyar dolar gibi sert bir düşüş yaşamıştı. Net rezervler böylece yılın başından bu yana geçen 20 haftanın 14’ünde azaldı. Yılbaşından bu yana net rezervlerdeki toplam düşüş 27,7 milyar $ olarak gerçekleşti. Geçtiğimiz hafta bir önceki haftaya göre döviz rezervleri 1,99 milyar dolar, altın rezervleri ise 1 milyar 547 milyon dolar azaldı.
TCMB verilerine göre, geçen hafta 60 milyar 412 milyon dolar olan döviz rezervleri, 18 Mayıs’ta sona eren haftada 58 milyar 825 milyon dolara geriledi. TCMB altın rezervleri 44 milyar 312 milyon dolardan 42 milyar 765 milyon dolara geriledi . Böylece önceki hafta 105 milyar 127 milyon dolar olan TCMB rezervleri 101 milyar 590 milyon dolara geriledi.
Merkez Bankası faiz oranlarını sabit tuttu
Merkez Bankası, iki tür cumhurbaşkanlığı seçiminin ortasına denk gelen Para Politikası Kurulu (PPK) toplantısında varsayımlar doğrultusunda politika faizini değiştirmeden %8,5’te tuttu. PPK metni önceki karara oldukça benzer bir şekilde yayınlandı.
PPK metninde, “Sanayi üretimindeki ivmenin ve istihdamdaki artış eğiliminin sürdürülmesi açısından finansal koşulların desteklenmesi deprem sonrası daha da önem kazanmıştır. Bu kapsamda Kurul, politika faizini sabit tutma kararı almıştır.” gerekli iyileşmeyi desteklemek için yeterli olduğu görüşündedir.”
Enflasyonun seviye ve gidişatında iyileşmeler görülmeye başlandığını belirten TCMB, depremin neden olduğu arz-talep dengesizliklerinin enflasyon üzerindeki etkilerini de yakından takip ettiğini söyledi. Mevcut bilgilerin deprem bölgesindeki ekonomik aktivitenin beklenenden daha hızlı toparlandığını gösterdiğini belirten TCMB, sarsıntının orta vadede Türkiye ekonomisinin performansı üzerinde kalıcı bir etkisinin olmayacağını belirtti.
